Erkeklerde 40 yaş sendromu nedir?

Bugün sizlerle genellikle orta yaş krizi olarak da adlandırılan 40 yaş sendromundan erkeklerde nasıl göründüğünden bahsetmek istiyorum. Genellikle adından da anlaşılacağı üzere 40 yaşa doğru veya hemen sonrasında ortaya çıkan bir durumdur. Yaşlanmayla, bedenin biyolojik açıdan ve de ruhun psikolojik açıdan değişme süreciyle ilişkilendirilir. Erkeklerde ve kadınlarda da görülebilecek bu durumu bir süreç olarak adlandırırız. Bu durumda yaşayan erkek bireyleri anlamaya, süreci anlamlandırmaya ve bu durumda olan kişilerin perspektifinden bakarak bu yazıyı sizlerle paylaşmak istiyorum. 

Erkeklerde 40 yaş sendromunu yaşayan kişiler öncelikle kendilerini bir boşlukta süzülüyor gibi hissedebilir. Hayatın amacı kalmamıştır sanki! Belki de yaşadığınız onca sene boşuna gibidir! Hayatınızda yaptığınız hatalar şimdi gün yüzüne çıkıyordur! Hayat başka türlü de yaşanabilmelidir! Bu gibi düşüncelerle boğuşulması oldukça muhtemeldir. Hayal kırıklığı, umutsuzluk, pişmanlık ve anlam arayışı bu dönemin özelliklerindendir. 40 yaşına gelmiş bir kişi olağan gelişim sürecinde neredeyse hayatını yarılamıştır. Ama gerçekten istediği gibi bir hayat mı yaşamıştır? Yoksa sadece bu konuma gelmek için çaba ve emek üzerine mi yoğunlaşmıştır? Yani anlaşılacağı üzere bu dönem birtakım sorgulamalar ve çelişkilerle geçer.  Hayatın geri kalanında kum saati ilerlediği için erkek 50’li, 60’lı,70 ve sonrasına daha hazırlıklı ve başkalarına kendini ve sevdiklerini muhtaç etmeden verimli bir şekilde hazırlanma çağına girer. Orta yaş ergenliği de dediğimiz bu süreç doğru anlaşılmaz ve yürütülmezse kargaşa ve huzursuzluk yaratabilir.

Hayatın anlam arayışı denilen o süreç başlar ve bazen insanı oldukça yorabilir. Ee tabii ki bunların yanında bazı fiziksel değişim etkenleri de vardır diyebilirim. 40 yaşlarında hayatın insanlarda bıraktığı bazı izler oluşmaya başlar, kırışıklıklar belli olur, bazen saçlar dökülür veya beyazlar, bazen kilo alımı veya kas zayıflaması meydana gelir. Bu gibi fiziksel durumları fark eden kişilerde bazı sorunlarla karşılaşabilir. 40 yaş sendromu bir kriz olarak nitelendirilebilir ve profesyonel yardım bazı zamanlarda bu dönem sorunlarını aşmada değerlendirilmelidir.

Erkeklerde 40 yaş sendromunun nedenleri nelerdir?

Erkeklerde 40 yaş sendromunun nedeni birçok etkene bağlıdır. Fiziksel yaşlanma bu etkenlerden biridir. Kişiler bu nedenle fiziksel olarak yaşlandıkları için kendilerini daha az çekici, daha az sağlıklı ve daha az enerjik hissetmeleri muhtemeldir. Toplumsal normlar da 40’lı yaş sendromuna etki eder. Bu yaşlarda erkeklerin iş ve sosyal hayatta bir şeyleri başarmış olması beklenir: Örneğin, iş başarısı, aile kurmak, çocuk sahibi olmak gibi beklentiler kişinin kendisini sorgulamasına ve sendromun yaşanmasına sebebiyet verebilir. Anlam arayışı da sendromun nedenleri arasındadır, kişi bundan sonraki hayatını nasıl yaşamak istediğini sorgular ve bu durumdan az hasarla çıkabilirse çok daha memnun ve kendinden emin bir yaşamı olacağından bahsedebilirim. 😊

Yaşam rutinlerinin değişimi ise başka bir neden olarak görebiliriz; bunlar arasında iş değişimi, evliliklerin sona ermesi, var ise çocuklarının evden ayrılması gibi değişimler kişiyi bu duruma sürükleyebilir. Sonuç olarak, kişinin kendi elleriyle bu yaşlara kadar kurduğu bir düzen vardır ve baktığında bu düzen bir anda değişmiştir. “Onca verdiği emek ve çaba boşuna mıdır?” sorusu aklına gelir. 

Bu faktörlerin hepsi 40 yaş sendromunun ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir, ancak bu durumun nedeni tam olarak bilinmemektedir ve kişisel faktörler de rol oynayabilir.

Erkeklerde 40 yaş sendromunun belirtileri

40 yaş sendromu erkeklerde kişiden kişiye değişebilerek gözlenir. Bazen derinlerde yaşanır bazen ise yüzeysel ve belli bir şekilde gerçekleşir. Genel olarak belirtileri sınıflandırmam gerekirse şu şekilde görülebilir:

• Alkol veya madde kullanımı: Bu dönemde bazı kişiler alkol veya madde kullanımına yönelebilirler. Genellikle bu içsel çelişki ve çatışmalardan kaçınmak amacıyla yönelirler fakat bu onlarda madde bağımlılığa sebebiyet verebilir. Kendilerini uzun vadede fizyolojik olarak ve maddi manevi çöküntüye sürükleyebilirler.
• Cinsel istek artması: Tam tersi ise kişi kendini kanıtlama çabasıyla, cinsel ilişkiye duyulan isteği artabilir. Fiziksel olarak cinsel işlevini yükseltmek amacıyla bazı ilaçlara başvurabilir ve de buna yönelik arayış ve taleplerinde artış olabilir. 
• Cinsel isteksizlik: Kişi fiziksel ve psikolojik olarak kendini cinsel ilişkiye hazır hissetmez ve libido düşüklüğü görülür. Bu durumda ise kişi düşen özgüven ve beğenmediği fiziğiyle cinsel ilişki yaşamaktan çekinebilir. 
• Depresyon: Depresif semptomlar, hayata karşı umutsuzluk hali, keyifsizlik, sürekli geçmiş zamanı düşünüp durma hali sendromu yaşayan kişilerde görülür.
• Düşük özsaygı: Kişinin özsaygısı azalmıştır ve kendini yetersiz hissedebilir. Bu belirtilerin yanında tabii ki hayatından memnun olmayan bir erkeğin özgüven problemleri gün yüzüne çıkar.
• Fiziksel semptomlar: Yorgunluk, uyku bozuklukları, ağrı, baş ağrısı, kas ağrıları gibi fiziksel semptomlar sıkça görülebilir.
• Hayal kırıklığı: Kişi kendini hayal kırıklığına uğramış hisseder, kendine olan güveni azalır ve hayatının yönünü sorgulamaya başlar. 40 yaşlarında ve sahip olmayı istediği hayata kendini sahip olarak görmeyen erkeklerde bu belirti sıklıkla görülür. Kişi “Ben bu yaşıma kadar ne yaptım ki!” düşünceleriyle başa çıkmaya çalışır.
• Kaygı: Kişi kendini kaygılı hisseder, geleceğe olan endişeleri ve hedefleri sonucu kaygı düzeyi artabilir. Tabi ki geçmişe de kaygı hali duyulabilir, pişmanlıklar ve sürekli eski hataları düşünme bu kategoriye örnek gösterilebilir.
• Sosyal açıdan kendini yalıtma: Kişi, diğer insanlardan uzaklaşabilir, sosyal etkinliklere katılmaktan kaçınabilir. Kendisine bile anlam veremediği bu süreçte arkadaş çevresini ve sevdiklerini de filtreden geçirmeye başlayabilir.
• Yaşam tarzı değişikliği: Kişi fiziksel görünüşü değiştirme, giyim tarzını değiştirme ve daha genç gözükmek için bazı değişiklikler yapabilir.

40 yaş evli erkek psikolojisi, bekar erkeğe göre farklı mıdır?

Bu soruya net olarak evet farklı veya hayır farklı değil demek çok doğru olmaz. 40 yaş evli erkek psikolojisi açısından bakarsak, evli erkek, eşi var ise çocukları üzerinde sorumluluğa sahiptir. Bu sorumluluklar eşi ve ailesine daha bağlı hissetmelerine sebebiyet verebilir. Bunların yanında bu sorumluluklar kişinin psikolojisini olumsuz da etkileyebilir. Biraz daha açmam gerekirse kişi kendine çok fazla zaman ayıramadığını, sadece ailesi için yaşadığını hissedebilir. Bu onu bunaltıp kaçma isteği doğurabilir, evlilik ve aileye karşı makul olan durumlar onda patlamalara neden olabilir. Kendisi için bu hayatta hangi hayallerini ve amaçlarını gerçekleştirdiğini sorgulama aşamasına geçebilir. 

Diğer yandan, 40 yaş bekar erkek psikolojisi açısından bakarsak bekar erkekler, evli erkeklere göre daha fazla özgürlüğe sahiptirler ve kendilerine daha fazla zaman ayırabilirler. Ancak, bekarlık da kendi zorluklarına sahiptir. Özellikle, yalnızlık hissi, sosyal bağlantı eksikliği ve cinsel tatminsizlik gibi faktörler, bekar erkeklerin psikolojik sağlıklarını etkileyebilir. 

Sonuç olarak, evli erkeklerin psikolojisi, bekar erkeklere göre farklı olabilir. Ancak, her erkeğin psikolojik yapısı, deneyimleri ve yaşam koşulları farklı olduğundan, bu genelleme her zaman geçerli olmayabilir. Özetle, benzerlik ve farklılıklar birlikte gözlenir.

40 yaş sendromu erkeklerde ne kadar sürer?

Sendromun belirtileri ve nedenleri herkese göre farklılık gösterdiği gibi süresi de kişiden kişiye değişebilir. Bazı erkeklerde bu durum kısa sürerek hafifler, ancak bazı erkeklerde yıllarca devam edebilir. 40 yaş sendromu, çoğu durumda, zamanla hafifleyip geçebilen bir durumdur. Derinlerde yaşanan yüksek düzeyde kaygı, umutsuzluk, depresif duygular var ise bu durum kişiye zarar verebilir. Bu nedenle, herhangi bir endişeniz varsa, bir psikoterapiste danışmanız öneririm.

Erkeklerde 40 yaş sendromu evliliği nasıl etkiler?

40 yaş sendromu evliliği bazı durumlarda olumsuz etkileyebilir, iletişim engelleri kişinin kaygı ve stresinden dolayı oluşabilir ve eşiyle iletişimi sağlıksız bir yöne gidebilir. Çünkü kişi kendinde olan değişikliği anlamlandırmaya çalışırken çatışmalar yaşayabilir. Erkeklerin 40 yaşlarında cinsel istekleri azalabilir ve cinsel fonksiyon bozuklukları ortaya çıkabilir. Bu durum, evlilikte cinsel sorunların yaşanmasına neden olabilir. Bir başka etkisi ise erkek, yaşam stilini değiştirerek kendini iyi hissetmeye çalışabilir bunun sonucunda eşinde ani değişim sonucu güven problemleri görülebilir. Biyolojik açıdan erkek insan olsak da biyolojik erkek canlı olmaktan kaynaklı ertelenmiş biyolojik istek ve dürtüler bu yaşlarda canlanıp gerginliğe yol açabilir.

Erkeklerde 40 yaş sendromu cinsel hayatı etkiler mi?

Erkeklerde 40 yaş sendromu, cinsel hayatı da etkileyebilir. Bu dönemde, erkeklerin cinsel istekleri azalabilir ve cinsel fonksiyon bozuklukları ortaya çıkabilir. Bazı erkeklerde ereksiyon sorunları, orgazm güçlüğü veya boşalma sorunları gibi cinsel işlev bozuklukları görülebilir. Ancak 40 yaş sendromu her kişide aynı şekilde görülmeyebilir ve her zaman cinsel işlev bozuklukları ortaya çıkmayabilir. Bazı erkeklerde bu dönemde cinsel performanslarında artış gözlenir. Buna ek olarak, cinsel işlev bozukluğu yaşam tarzı ve uygun tedavi yöntemi ile çözülebilir.

Eğer bu dönemde cinsel işlev bozukluğu yaşadığınızı düşünüyorsanız, bir Uzman Klinik Psikoloğa veya Psikiyatriste danışmanız psikoterapi alarak erken teşhis ve tedavi ile sorunun minimize edilmesinde büyük rol oynar.

Deniz Doğruöz

Klinik Psikolog / Uzman Psikoterapist

Maskülenlik ve Erkek Psikolojisi, 40 Yaş Erkek Sendromu Psikoterapisi

Online ve Yüz yüze Psikolojik Destek 

İstanbul Ataşehir Anadolu Yakası