İçindekiler
ToggleCinsel terapi nedir?
Cinsel terapi, hepimizin çocukluktan ileri yaşlarımıza kadar ruhsal büyüme sürecimizdeki sevme, güvende hissetme, haz alma, haz verme ve tabii ki üreme sürecimizde olan tıkanıklıkları aşmak amacıyla cinsel terapi konusunda uzmanlaşmış kişilerce verilen bir terapi yöntemidir. Cinsellik tabu konulardan biri olduğu için, çoğunlukla kolayca paylaşılamayan, utanılan ancak çok zor durumda kalındığında en çok güvenebileceğimiz kişilere mahcubiyetle sorulan sorularla, sağdan soldan kulaktan duyma veya yarım yamalak bilgilerle anlaşılmaya çalışılan bir konu olagelmiştir. Hem bireysel hayatımızda hem de evlilik ve çift ilişkilerinde önemli bir konu olduğu için bugün sizlerle bu yazıda cinsellik ve cinsel terapide önemli olan boyutları birlikte ele alacağız. Haydi başlayalım o halde! İnsan cinselliği üzerine en yakınlarla bile konuşmak, bir şeyler paylaşmak bu kadar zorken yaşanılan sorunları çözüme kavuşturmak da bir o kadar zordur. Uzun bir süre, cinsellik konusunda, bazı dergi ve gazetelerin özel köşelerinde rumuz isimlerle sorulmuş “özel sorulara” Haydar Dümen (sadece cinsel terapi), Güzin Abla (dert dinleme, ilişki terapisi ve cinsel konularda destek) gibi uzman veya halden anlayan kişilerde cevap alınıp Türk toplumunun karşılanan cinsel terapi ihtiyaçlar bu düzeyde kalmıştır. 40’lı yaş sonrasındaki kişiler mutlaka bunu hatırlayacaklardır. 😉 Mektupla sorduğunuz soru ile cevaplanıp basıma hazırlanıp yayınlanıncaya kadar aradaki zaman farkı ve ilgili kişinin sorduğu sorunun cevabını alana kadar köşeyi takip edeceği için günler, aylar ve belki de yıllar süren bir cinsel terapi süreci oluyor. Neyse ki, günümüzde cinsel terapi uzmanlarca Türkiye ve dünyada kişilerin travmatize edilmeden çalışabildiği özel teknik ve yaklaşımlarla daha kısa sürelerde, destek alan danışanların psikolojisini bozmadan, her gün gazete, dergi köşesi takip etmeden de yapılabilmektedir. 😊 Cinsel terapi, cinsel terapi alanında özel eğitim almış uzmanlığı klinik psikoloji olan psikologlar, psikoterapi yapan psikiyatrist, psikiyatri hemşiresi, sosyal hizmet uzmanı, psikolojik danışman, psikolog ve kadın doğum uzmanı kişilerce uygulanan, cinsel işlev bozuklukları olan kişi ve çiftlerin yaşadıkları cinsel sorunların üstesinden gelmek için gittikleri bilimsel yani kanıta dayalı yaklaşımla ele alınan psikolojik destektir.Cinsel Terapinin Amacı Nedir?
Genel olarak, cinsel terapinin amacı hem bireysel hem de çift ilişkilerinde güven duygusu, yakınlık, iş birliği ve ilişkilerinin yapısını kuvvetlendirecek karşılıklı etkileşimlerinin kalitesini arttırmaktır. İki düzeyde, cinsel terapi etki etmeyi amaçlamaktadır. Bireysel olarak kişilerle çalışarak, cinsel terapi kişilerin cinselliğe ilişkin sağlıklı bakış açısı edinmesi hem de daha az kaygı ve dert edinerek hazzı kendilerine ve başkalarına zarar vermeyecek şekilde yaşamalarını amaçlar. İkinci olarak da çiftlere cinsel yaşamlarında ve genel olarak hayatlarının bu konuda “sessiz ızdırap” ☹ yaşamadan, iletişim halinde sağlıklı cinsellik yaşayabilecek, cinsellik dışındaki iletişim ve iş birliği alanlarında çift, ilişki, evlilik ve aile zeminlerinin kalitesini arttırmaktır. İlişkilerde yaşanan veya yaşanmasından çekinilen cinsel problemler nedeniyle oluşan kaygı, gerginlik, özgüvensizlik, yetersizlik hissi gibi duyguları tetikleyerek kişinin günlük hayattaki farklı yaşam alanlarında işlevselliğini bozabilecek güçtedir. Bu nedenle, cinsel terapinin öncelikli amacı; kişinin ya da çiftin karşılaştığı cinsel sorunları ortadan kaldırmak ve sağlıklı, mutlu ve tatmin edici bir cinsel hayat sürmelerini sağlamaktır. Cinsel hayatta yaşanılan problemlerin nedenlerinden biri, bilgi eksiliği ya da yanlış öğrenilmiş bilgilerdir. “Cinsel mit” olarak tanımlanmış bu yanlış öğrenilmiş bilgiler cinsellikle ilgili yanlış bakış açıları oluşturarak strese sebep olur. Bu stres sırasında beynimiz cinsellik ve cinsel yaşantıyı bloke edecek şekilde işlev gösterir. Dolayısıyla, cinsel terapi kişinin cinselliğe dair yanlış bilgilerini, düşüncelerini eğitici bir yaklaşımla psikoeğitim şeklinde ele alır. Bu yanlış bilgilerin psikoterapi yaklaşımıyla düzenlenmesi ve sağlıklı cinsel yaklaşımın yakalanmasında bireylere ve ilişkilerini düzenleyebilmeleri için çiftlere yardımcı olunur. Böylece, yanlış inanışların sebep olduğu korku, kaygı, utanma gibi duygular giderilmiş olur. Cinsel sorunların sebeplerinden bir diğeri de kişilerin kendilerini cinsel yönden tanımamaları ve kendi bedenlerine yönelik algılarının genellikle olumsuz olmasıdır. Bu nedenle, cinsel terapi, kişilerin beden algılarını iyileştirmeyi ve kişilerin kendi cinselliklerini psikolojik sağlıkları açısından fark etmelerini sağlamayı amaçlar. Kişinin kendisini tanıması, ne istediğini bilmesi, aynı zamanda varsa ilişki de olduğu kişiye tanıtmasıyla oluşan problemler büyük ölçüde ortadan kalkar. Cinsellik genel itibariyle yaş uygunluğu olan iki kişiyi kapsadığı için cinsel terapiler eşlerin birbirleriyle sağlıklı bir iletişim kurmalarını ve bunun kaçınılmaz olduğunu fark etmelerini amaçlar. Kişilerin kendi ihtiyaç, istek, arzu ya da endişelerini birbirleriyle paylaşmasının önemini ortaya koyar. Bu doğrultuda cinsel soruna neden olan partner iletişiminin iyileştirilmesine odaklanır. Cinsel terapi, genellikle psikoterapi yaklaşımıyla ele alınsa da zaman zaman endokrinoloji, psikiyatri, nöroloji, üroloji, kadın doğum uzmanlarından da gerektiğinde liyezon/iş birliği yapılmaktadır. Danışanın bazı şikayetlerinin, psikoterapi öncesinde cinsel bölgeler ve beyinle ilgili özel uzmanlık gerektiren fiziksel temelli bir rahatsızlık olmadığına dair emin olmak hem kişilere hem çiftlere hem de cinsel terapistlerin zaman kaybetmesine engel olmaktadır.Cinsel terapi ile tedavi edilen bazı cinsel sorunlar ve cinsel işlev bozuklukları:
- Ağrılı cinsel ilişki (disparoni) olduğunda,
- Bebeği olan çiftlerin bebek öncesi ve bebek sonrası cinsel iletişimlerinin sağlanması dönemlerinde,
- Cinsel bilgisizlik ve yanlış inanışlar nedeniyle karşılaşılan sorunlarda,
- Cinsel ilgi ve istekte azalma olduğunda,
- Erken boşalma ya da geç boşalma durumlarında,
- Evlilik öncesi ilk gece korkusu yaşandığında,
- Orgazm sorunları yaşandığında,
- Sertleşme bozukluğu yaşandığında,
- Uyarılma güçlüğü çekildiğinde,
- Vajinismus durumunda,
- Yaş dönemlerine göre (çocukluk, ergenlik, orta yaş, ileri yaşlılık dönemleri) artan ve azalan cinsel merak, istek artışı ve ilişki ile aileye olan etkisinin yönetimi,
- Yeme bozukluğu (Obezite, Anoreksiya, Bulumiya vb.) ile eşlik eden cinsel problemler
Cinsel Terapi Sırasında Neler Yapılır, Neler Yapılmaz?
Cinsel terapilerle ilgili insanların kafasındaki en büyük soru işareti terapi odasında neler yapıldığıdır. Psikoterapi olarak yapılan cinsel terapilerde, diğer terapilerde olduğu gibi yapılan tek şey konuşmaktır, konuşmak dışında herhangi bir şey yapılmaz. Konuşmak ve belki yazı tahtası, bilgisayarda görsel sunum şeklinde psikolojik eğitim olarak adlandırılan teknikle çoğunlukla terapistin konuştuğu, bilgi verdiği, sizlere bazı sorular sorduğu ve de evde deneme yapmayı gerektiren alıştırma ve egzersizler verilerek odadan ayrıldığınız bir çalışmadır. Üroloji ve kadın doğum uzmanlarının önünde soyunulması gibi bir durum olmamakta, bireysel veya eşli soyunularak cinsel bir deneyim yaşamanız beklenmemektedir. Böyle bir cinsel terapi uzmanı olduğunu veya cinsel terapi yaptığını iddia eden bir kişi sizden bu şekilde bir istekte bulunursa bir soru işareti kafanızda oluşmalıdır. Bu kişinin, mesleği, uzmanlığı sorgulanabilir ve gerekliyse emniyet birimlerine hızla müracaat edilmelidir. Böyle yöntemlerin etkili olduğuna dair iddiası olan kişilerden destek almış kişilerin psikoterapi için bizlerden destek alan kişilerde yarattığı ekstra kaygı ve travmalarla uğraşıldığına mesleki deneyimlerimizden tanık olmaktayız. Aklınıza şüphe takılırsa, cinsel terapilerle ilgili ülkemizde faaliyet gösteren cinsel terapilerle ilgili derneklerden de bilgi alınıp uzman arayışında size yardım sağlanabilir. Yanlış yerlerden medet umup zarar görmemeniz için bu hassas konudaki sorunları aşmanız mümkün olabilmektedir. Yukarıda giriş yaptığımız gibi özünde, terapiye gelen kişiler yaşadıkları problemi ve bununla ilgili duygu, düşünce ve hissettiklerini anlatır. Cinsel terapilerin diğer terapi yöntemlerinden temelde konusu dışında çok büyük bir farkı bulunmamaktadır. Bu alanda sadece birçok terapiye oranla daha fazla ödev verilir, terapist danışan kişilerden sorunu onlardan dinleyip anladıktan sonra daha fazla konuşur bilgi verir durumda olur. Verilen ödevler, danışanlar tarafından ev ortamına dönüldüğü zaman mahremiyete önem verilerek yapılır. Cinsel terapi alan kişilerin özel bilgileri başka kişilere veya yakınlarına “gizlilik”, “özel hayata saygı” prensipleri nedeniyle aktarılmaz. Kişiler bireysel geldiklerinde veya birlikte çiftlerin geldikleri durumda bu prensip mutlaka hatırlatılır. Çalışılan konunun hassasiyeti sebebiyle kişilerin güvende hissetmesi, cinsel olarak yaşadıkları sorunun bilimsel ve profesyonelce ele alınıp çalışılabilmesi sağlanır. Cinsel terapilerde, cinsel bilgilendirmeler de yapılmaktadır. Bazen yaşanan cinsel sorunların temelinde bir kişinin önceden yaşadığı ancak aşamadığı travmatik olaylar yatmaktadır. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığı zaman cinsel terapiden önce ya da cinsel terapi eşle alındığı durumda bile kişinin bireysel bir terapi alması şarttır. Bireylerin yaşadığı geçmiş travmalarla ilgili bir psikoterapi çalışması EMDR Terapisi hakkındaki yazımızda bu konuda detaylı bilgi alabilirsiniz.Kimler Cinsel Terapiye Gitmelidir?
Cinselliğin toplumumuzda yaşanılması kadar konuşulması da zor bir konu olduğu düşünüldüğünde cinsel hayatları için sorunları azaltmak ve kalitesini arttırmak isteyen tüm bireyler ve çiftler cinsel terapiye gitmelidir. Tabii ki, sorun yaşandığında gitmek daha olağan bir durumken; zaman zaman cinsel hayatlarının kalitesini nasıl arttırırım diye düşünen kişiler de destek alabilmektedir. Yukarıda belirttiğimiz sorun alanlarındaki kişiler genelde cinsel terapiden fayda sağlamaktadır.Cinsel Terapi İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Evlilikte cinsel terapi hangi durumlarda gereklidir?
Evliliğin bazı dönemlerinde cinsel terapi kişilere ve ilişkilere faydalı olmaktadır.
- İlk gece korkusu, balayı ve ilk birliktelik öncesi yaşandığında,
- Doğum öncesi ve doğum sonrası dönemde çiftlerin ilişkilerinin bozulmaması için,
- Tekdüze, sıkıcı, monoton hale gelen cinsel yaşamın yeniden canlandırılabilmesi amacıyla,
- Menopoz veya andropoz dönemleri gibi orta ve ileri yaş cinselliğinin düzenlenmesi gerektiğinde,
- Cinsel geçmiş travmaların (taciz, tecavüz vb.) çiftin cinsel yaşamı yaşayamaz hale getirdiğinde,
- Cinsel iletişim ve ilişkinin azalması olağan durumlarda (hastalık, işsizlik, bir yakının vefatı benzeri özel yaşam sorunları olduğunda) ilişki ve iletişimin bozulmaması için evlilikte cinsel terapi desteği çiftlere fayda sağlamakta ve evlilik ve aile ilişkisinin sağlam bir zeminde oluşmasına katkı sağlamaktadır.
Cinsel terapi ücreti ne kadar?
Cinsel terapi ücretleri, bu hizmeti veren kuruluşun ücret politikası, cinsel terapi hizmetinin verildiği şehir ve semtlerdeki ortalama fiyat aralıkları ve uzmanın programının doluluk oranı, ona olan talep yoğunluğu gibi sebeplerle değişiklik göstermektedir. Cinsel terapi bazı dernek ve cinsel sağlık üzerine çalışan aile sağlığı merkezleri, cinsel sağlığa yönelik dernek, kurum ve kuruluşlarca ücretsiz veya çok düşük ücretler ödenerek alınabilinmektedir.
Cinsel terapi işe yarıyor mu?
Cinsel terapi, hakkıyla(!) yapıldığında işe yaramaktadır. Hakkıyla derken, danışanın bu konuda istek ve motivasyonu, sabrı, verilen ödevleri deneme ve uygulamaya çalışması yani istikrarı ile cinsel terapi uygulayan kişinin yetkinliği, deneyim ve bilgisini yeteri kadar aktarabilmesine bağlıdır. Hem uzman hem de danışmanın gerektiği kadar disiplinli çalışması ve doğru terapi yaklaşımı ve gerektiğinde başka tıp alanlarından da destek alınarak yararlı olabilmektedir.
Cinsel terapi alanların yorumları?
Cinsel terapi alanların yorum yazması çoğunlukla mümkün olmamakla birlikte cinsel terapi alan çoğu kişinin fayda sağladıklarını, evlilik yaşamları, partner bulma, ilişkiyi yürütme şekillerini terapistlerle uzun süre sonra iletişim kurup paylaştıklarında olumlu katkılar sağladıklarını gözlemlemekteyiz. Cinsel terapi alanların yorumlarından bir diğer gözlemimiz ise cinsellik konusundaki yaşadıkları sorunu sebebini iyice anlayıp, cinselliği dert etmek yerine bu soruna neden olan altta yatan diğer hayat ve geçmiş problemlerini anlamaları ve bu konuların üzerine çalışarak yaşadıkları stres ve izdıraptan kendilerini korumuş olduklarıdır. Bazen cinsellik bireysel veya ilişki açısından geçici olarak askıya alınması gereken bir durum olduğundan direkt cinsellik aktif hale gelmese de kişiler nefes alarak yaşamlarının kalitesini arttırıp, diğer hayat alanlarında kendileri ve diğerlerine daha fayda sağlar hale dönüşmektedirler. Cinsel terapi alanların yorumları ve cinsel terapi uygulayan uzmanları görüşleri bu iki şekilde yoğunlaşmaktadır.
Cinsel terapi ödevleri nelerdir?
Cinsel terapi ödevleri, danışanların sorun yaşadıkları cinsel konuları aşmalarına yardımcı olacak evde yapılacak aşamalı uygulamalardır. Örneğin, evde aynada kendi bedenine kişinin çıplak haldeyken bakması ve sevdiği hoşuna giden bir yönün bulunması; cinsel birleşme konusunda kaygı yaşanıyorsa iç çamaşır çıkarmadan çiftlerin birbirine cinsel birleşme olmadan yakınlaşması, cinsel ilişkiyi başlatamayan çiftlerin sırasıyla karşılıklı davetlerle (davetiye sistemi) birbirlerini davet etmesi, ağrılı cinsellik olan kişilerde bireysel tatmini nasıl yapabileceklerine dair bilgilendirme sonrası evde gerçekleştirebilecekleri aşamalı ödevler, erken boşalma sorunu yaşayan kişilerin cinsellik öncesi, sırası ve sonrasındaki uygulama ödevleri, çiftlerin cinselliği normal, sağlıklı hale dönüştürebilmeleri için iletişim ve konuşma egzersizleri bu egzersiz ve ödevlerden en temel olanlarıdır.
Cinsel terapide ne konuşulur?
Cinsel terapide, danışan cinsellikle ilgili çoğu konuyu konuşabilir. Cinselliğe dair yetersizlik duyguları, kimseye anlatılamamış konular ve kişilerin cinselliğe ilişkin bakış açıları ele alınarak profesyonel bir yaklaşımla kişinin veya çiftlerin sıkıntılarının ne olduğu doğru olarak anlaşılmaya çalışılır. Sonrasında da, bu sorunların aşılmasına yönelik somut fayda sağlayacak müdahale yöntemleri kullanılır. Konuşma ağırlıklıdır. Terapist bilgi vermek için tahtayı kullanır, kişilerin konuyu rahat anlamasını sağlayacak örnek materyal ile bilgilendirme yapar ve evde uygulanacak egzersizler konuşulur. Soyunmanız istenmez, cinsellik uzmanın önünde yaşanmamaktadır. (!) Cinsel terapi alacak çoğu kişi zihninde böyle bir önyargıya sahip olduğu için çoğu zaman destek almaktan kaçınmaktadırlar. Bir de özellikle önemini vurgulamak istediğim bir diğer konu da: konuşulanları “gizlilik” prensibi gereği kişinin izni ve bilgisi dışında başka bir kişi ile paylaşılmamakta ve de kişinin özel hayatı ve saygınlığına zarar verecek herhangi kayıt ve not tutulmamaktadır. Güvenin son derece hassasiyet taşıdığı bu konu cinsel terapinin olmazsa olmazıdır. Cinsel terapinin amacı, kişilerin, ilişkilerin, çiftlerin hayat kalitesinin ve ailenin huzurunun artmasıdır, bu nedenle bu hedefin dışında bir konu düşünülmemelidir.
Cinsel terapide neler yapılmaz?
Cinsel terapi, bu konuda özel eğitim almış uzmanlarca yapılmaktadır. Cinsel terapilerde nelerin yapıldığı kadar nelerin yapılmadığı da olası istismar ve kandırmaları önlemek açısından önemlidir. Cinsel terapilerde danışanın davranış, düşünce ve duygularının incelenmesi ve üzerine konuşulması dışında herhangi bir şey yapılmaz, danışanla herhangi bir fiziksel temas ya da buna benzer dokunma içeren bir iletişime asla girilmez. Cinsel terapist, danışanı herhangi bir konuda aşağılamaz, kötü hissettirmez, yargılamaz ancak bilgilendirerek kişinin sorunu aşmasına yardımcı olacak uzmanlık bilgisi sunmaya çalışır. Eğer danışan fiziksel bir muayeneye ihtiyaç duyuyorsa, fiziksel sorunla ilişkili uygun tıp hekimlerine, örneğin üroloji veya kadın doğum uzmanına yönlendirilme yapılır.