Kararsızlığı yenmek mümkün mü? Hayatımızın pek çok aşamasında bizi zorlayan ve ilerlememizi sekteye uğratan durumlarla karşılaşırız.  Olduğumuz yerde kalmamıza ve bununla birlikte psikolojik olarak yıpranmamıza neden olan durumlardan bir tanesi yaşadığımız kararsızlıktır. Kararsızlığımız, aslında çok da karmaşık olmayan bir durumu zorlaştıran ve bir de üstüne kafamızın karışmasına neden olan bir durumdur. Peki neden karar vermekte zorlanırız?

Karar Vermekte Neden Zorlanıyorum?

Karar vermekte zorlanmak, neredeyse herkesin zaman zaman yaşadığı ve hayatı zorlaştırmadığı takdirde oldukça normal olan bir durumdur. Özellikle evlilik, meslek seçimi, iş değişikliği, taşınma gibi etkisi geniş çaplı ve uzun süreli olan konularda kararsız kalmak herkes için beklenen bir durumdur. Ancak bazı noktalarda yaşanan kararsızlık normalin dışına çıkar.

Karar vermekte zorlanmanın altında pek çok farklı neden yatar. Bunun için öncelikle yaşadığımız kararsızlığın hayatımızın hangi aşamalarında ve ne sıklıkla karşımıza çıktığına dikkat etmemiz gerekir. Hayatımızın genelinde, neredeyse her konuda mı kararsızlık yaşıyoruz yoksa belirli bir konuda mı ortaya çıkıyor bu sorun? Spesifik bir konuda yaşadığımız devamlı kararsızlık o konunun bizdeki anlamını, önemini ya da konuyla ilgili şüphelerimizi işaret ediyor olabilir. Buna dikkat etmekte fayda var. Ancak hayatın geneline yayılmış bir kararsızlığın temelinde bundan farklı nedenler olabilir.

Kontrolcü, çocuğun kendi kararını vermesi için uygun ortamı yaratmayan ve eleştirel ebeveynler, çocukların ilerleyen zamanlarda en küçük seçimlerde bile kararsızlığa düşmelerine, başkalarından onay alma ihtiyacı hissetmelerine neden olur. Bununla birlikte beklentileri yüksek ebeveynler tarafından büyütülen kişiler de bu yüksek beklentileri en iyi şekilde karşılayabilmek için karar verme aşamasında zorluk yaşarlar. Eleştirilmekten çekindikleri ya da hata yapmaktan korktukları için olası yanlış bir karar vermemek için bu süreci üstüne uzun uzun düşünerek, en ince ayrıntısına kadar inceleyerek olabildiğince uzatırlar. Bütün bunların dışında mükemmeliyetçi bir karaktere sahip olmamız da en doğru, en iyi seçeneği bulma çabasına girmemize ve karar sürecini içinden çıkılmaz bir hale getirmemize neden olur. Karar vermekte bu kadar zorlanmanın nedenini bulmak bir sonraki aşamada kararsızlığı ortadan kaldırmakta bize yardımcı olacaktır.

Kararsızlığı Yenmek İçin 8 İpucu

• Her şeyden önce herkesi memnun etmeye çalışmayın. Bu, hiç kimsenin başarılı olmayacağı, aynı zamanda fazlasıyla yorucu bir hedef. Verdiğiniz kararın ne olursa olsun öncelikle sizi memnun etmesi gerektiğini unutmayın.
• Konu hakkında yetersiz bilgiye sahipken karar vermeye çalışmayın. Yetersiz bilgi ya da hiçbir fikrimizin olmaması bazen karar verme aşamasını zorlaştırır. Bu nedenle karar vermeden önce biraz bilgi sahibi olmaya çalışmak bize yardımcı olacaktır.
• Konu hakkında yetersiz bilgiye sahip olmak kadar gereğinden fazla bilgiye sahip olmak da karar vermeyi zorlaştıran bir durumdur. Çok fazla ayrıntıyı bilmek ve her açıdan değerlendirmeye çalışarak ayrıntılar içinde kaybolmak karar vermeyi kolaylaştırmaktan çok zorlaştırır.
• İçgüdülerinize güvenin. Bazen ayrıntılı bir inceleme, araştırma sonrasında verilen kararlar yerine içgüdülerinizle verdiğiniz karar sizin için çok daha iyi sonuçlar doğurur. Aslında içten içe ne istediğinizi ve sonucunun ne olacağınızı bildiğiniz için içgüdünüzü dinlemenizde fayda var.
• Karar vermeyi bir problem olarak görmek yerine değerlendirebileceğiniz yeni bir fırsat olarak görmeye çalışın. Aslında vereceğiniz bu karar aynı zamanda önünüze açılan yeni bir kapı olabilir.
• Seçeneklerinizi azaltın. Karar vermeye çalışırken elinizden birden fazla seçenek varsa hem karar verme süreci uzar hem de inceleme ve üzerine düşünme ile kafanız daha fazla karışır. Bu nedenle eleyerek fazla seçenekleri azaltın.
• Kararsızlığı yenmek için liste yapın. Seçenekleri değerlendirmeden önce ne istediğinizi, önceliklerinizin, ihtiyaçlarınızın, hedefinizin neler olduğunu ortaya koyan bir liste yapın. Böylece size en uygun ve sizi memnun edecek karar vermeye daha yaklaşmış olursunuz.
• Başkalarının da fikirlerini alın. Bazen ikisi de doğru gelen iki seçenek arasında kaldığınızda sizi tanıyan ikinci bir kişinin fikrini sormak sizin için karar verme sürecini kolaylaştıracaktır.

Bütün bu önerileri denemenize rağmen karar vermek hala sizin için üstesinden gelmekte zorlandığınız bir konuysa ve hayatınızı olumsuz bir şekilde etkiliyorsa profesyonel bir yardım almanızda fayda var.

Uzman Klinik Psikolog Deniz Doğruöz / İstanbul Ataşehir